Aşırı ultraviyole ışınının korneada hasara, katarakta, sarı nokta hastalığı gibi göz hastalıklarına sebep olabildiğini söyleyen Acıbadem Bursa Hastanesi Göz Hastalıkları Kliniği Göz Hastalıkları Katarakt ve Refraksiyon Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Murat MORAY; doğrudan gelen güneş ışınlarından korunmanın en iyi yolu siperlikli şapka ve güneş gözlüğü kullanmaktır; fakat ışınların yoğun, yansıyan ışın miktarının fazla olduğu sahillerde ve karlı ortamlarda mutlaka gözü saran, yüzde 100 ultraviyole blokajı yaptığına dair sertifikası bulunan güneş gözlükleri kullanılmalıdır. Ayrıca güneş ışınlarının dik olarak geldiği 10.00 ve 16.00 saatleri arasında güneşe maruz kalmamak, istenmeyen etkileri en aza indirecektir” diyor.
Güneş ışınları yüzünden güneş lekeleri, cilt kırışıklıkları gibi iyi huylu değişiklikler olabileceği gibi kanser öncüsü veya kanserli yapılar da görülebilir diye ekliyor Dr. Moray; Kötü huylu oluşumlar göz kapağı cildinde, göz beyazında yeni ortaya çıkan, büyüyen, kanayan, renk farklılığı gösteren, kirpiklerde dökülme yapan kitle şeklinde bulgu verebilir ve bu bulgular izlendiğinde vakit kaybedilmemesi gerektiğini önemle vurguluyor.
Güneş ışınları ile ilişkili diğer bir etki de gözün beyazı üzerindeki kızarıklık ve kabarıklık oluşturan pinguekula ve piterijyum adını verdiğimiz oluşumlardır. Piterijyum gözün saydam tabakasına doğru ilerleyerek görmeyi azaltabilen (halk arasında ;gözbebeğine et yürümesi) bir lezyonken, pinguekula ise göz beyazı üzerinde sarımsı yağ birikimi gibi sınırlı kalır. Her ikisi de gözde kızarıklık, yanma, batma gibi şikayetlere neden olur.
Moray'ın belirttiğine göre ; bu hasarlar daha çok ; elektrik kaynağı yapanlarda, kayak sporcuları ve karlı alanda yaşayanlar ile yapay bronzlaşma(solaryum) uygulanan kişilerde görülür. Kapama ve damla tedavisi ile genellikle 1 gün içinde iyileşir.
Morötesi ışınlar katarakta neden olabilir
Doğal göz merceğinin saydamlığını yitirmesi olarak tanımlanan katarakt oluşumunda , morötesi ışınlar da önemli rol oynar. Kataraktın tedavi edilebilir görme kaybının en önemli nedeni olduğu göz önünde bulundurulursa ; ultraviyoleden korunmak önemli bir gerekliliktir . Günümüzde katarakt ameliyatı sırasında yerleştirilen göziçi merceklerinin de UV ışınlarını bloke edici etkisi vardır.
Çocuklar da güneş ışınlarının etkisinden mutlaka korunmalıdır!!
60 yaşın üzerindeki bireylerde görme kaybının en önemli nedenlerinden biri olan maküla dejenerasyonu (sarı nokta hastalığı) gelişiminde birçok faktör rol almaktadır . Ultraviyole ışınları da bu faktörlerden biridir. Her ne kadar kornea ve lens; sarı noktaya ultraviyole enerjisinin ulaşmasını önemli ölçüde engellese de devamlı maruziyet uzun süre içinde toksik etki oluşturabilir.
Sonuç olarak zararları birçok çalışmayla gösterilmiş olan morötesi ışıktan korunmak tüm vücut sağlığı için olduğu kadar göz sağlığı için de önemlidir. Yalnızca erişkinlerin değil çocukların da korunmasına özen gösterilmelidir. Dr. Moray çocuklarda anne ve babaların çocuğun sıkıntısız gözünde tutmaya başlayabileceği 2 yaştan itibaren güneş gözlüğü kullandırmalarının da ileri yaşlarda oluşabilecek problemlerin önüne geçilmesinde büyük katkısı olacağı öneminin de altını çiziyor.
